Ismail Kadare

ABC wrote:

alfeko sukaraku wrote:ABC

me pelqeu shume pjesa e dyte e postimit tuaj te mesiperm.E falenderoj shume henen qe na solli kete dokument ketu.

Alfeko, te flasesh per te dy keta akademike duhet te shohesh rrjedhen historike se ku u formuan, se ku studiuan etj. Kadare ka merita si shkrimtar por per studimet e tij nuk jam shume e bindur nese ka merita briliante apo nese ka merita te cala. Jam duke hulumtuar. Qosja, anasjelltas, ka meritat dhe vlerat e veta. Nuk hidhen akademiket qe kane shpenzuar nje jete te tere ne rruge vetem e vetem sepse ne nje pike ata bien ne kundershtim. Kete duhet ta studiosh thelle qe te nxjerresh rezultatet me te mira te mundshme.

une i pranoj njohurit e tua ne kete fushe te cilen nuk e njohe aspak--por une po shikoj vetem rrugen qe mbrone kadare ne lidhje me lashtsesin e gjuhes shqipe.lol

alfeko sukaraku wrote:une i pranoj njohurit e tua ne kete fushe te cilen nuk e njohe aspak--por une po shikoj vetem rrugen qe mbrone kadare ne lidhje me lashtsesin e gjuhes shqipe.lol

Me ke keqkuptuar, une po flas per vlerat e tij si shkrimtar. Ne lidhje me lashtesine jeni ju ata qe duhet t'i beni keto qemtime. Une kam lexuar Identitetin Evropian te Shqiptareve nder esete e tij te tjera, dhe ne kete esse me duket dredharak. U ben bisht disa gjerave dhe u futet ne ritrajtim ato qe i ka thene nga fillimi i librit ne mes si dhe ne fund. Shkurt, riperserit vetveten gjate gjithe essese ne vetem 3 ide qe shtron duke perdorur ate diplomacine e tij fine.

ZEUS10 wrote:Alfeko ajo qe mund te te them eshte se ishe i pasakte per Kadarene. Shih se cthote ai:

Letrat e Shqipërisë janë të qarta.
Populli shqiptar nuk ka identitet gjysmak, të shtirë apo të fshehur pas lajlelulesh mashtruese. Identiteti i tij është gjithashtu i qartë, pavarësisht se dikush nuk dëshiron ta shohë, e dikujt nuk i intereson ta shohë.
Gjeografia, gjëja më kokëfortë në botë, dëshmon e para evropianitetin shqiptar. Zelli i atyre që me çdo kusht duan ta zbehin disi edhe këtë fakt kokëfortë, arrin disa herë të krijojë përshtypjen se Shqipëria është në skaj të Evropës dhe fill pas saj nis Turqia, ose Azia. Ndërkaq, kur hedh sytë në hartë vëren se gjer në atë kufi shtrihen së paku tri shtete të tjera: Maqedonia, Greqia dhe Bullgaria. Për të mos përmendur atë që quhet “Turqia evropiane”.
Popullsia shqiptare, ashtu si e gjithë kontinentit evropian, është e bardhë. Ashtu si gjuha, ajo quhet, në rastin më të favorshëm, pasardhëse e ilirëve, në më të pafavorshmet, e trako-ilirëve

PS: Falemnderit Hena

edhe te tjeret
e me te ndjeret
te paperzjeret
Pellazgjinj mbene
maqedonllinjet
edhe mollosinjet
edhe illirinjet
gjithe ata qene
edhe ata jane
te paret tane -----------Naim Burri

a e kupton sa dobic eshte ai bukurosh?

ABC wrote:

alfeko sukaraku wrote:une i pranoj njohurit e tua ne kete fushe te cilen nuk e njohe aspak--por une po shikoj vetem rrugen qe mbrone kadare ne lidhje me lashtsesin e gjuhes shqipe.lol

Me ke keqkuptuar, une po flas per vlerat e tij si shkrimtar. Ne lidhje me lashtesine jeni ju ata qe duhet t'i beni keto qemtime. Une kam lexuar Identitetin Evropian te Shqiptareve nder esete e tij te tjera, dhe ne kete esse me duket dredharak. U ben bisht disa gjerave dhe u futet ne ritrajtim ato qe i ka thene nga fillimi i librit ne mes si dhe ne fund. Shkurt, riperserit vetveten gjate gjithe essese ne vetem 3 ide qe shtron duke perdorur ate diplomacine e tij fine.

nuk te keqkuptoj aspak--biles ti njohe shume mire njohurit.vetem vrej c shkruan Naimi edhe sa kundra shqiptaris eshte kadareja i shume perkthyer ne greqi!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!.

alfeko sukaraku wrote:nuk te keqkuptoj aspak--biles ti njohe shume mire njohurit.vetem vrej c shkruan Naimi edhe sa kundra shqiptaris eshte kadareja i shume perkthyer ne greqi!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!.

ABC eshte e korruptuar sot alfeko Ti e di mire sa e lashte duhet te kete qene. Nuk mund te flas per ate ku ju jeni 'profesioniste lol.

ABC wrote:

alfeko sukaraku wrote:nuk te keqkuptoj aspak--biles ti njohe shume mire njohurit.vetem vrej c shkruan Naimi edhe sa kundra shqiptaris eshte kadareja i shume perkthyer ne greqi!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!.

ABC eshte e korruptuar sot alfeko Ti e di mire sa e lashte duhet te kete qene. Nuk mund te flas per ate ku ju jeni 'profesioniste lol.

ne nje kohe qe bota dijetare flet per shqipfoles autokton -si Gjuha e Perendive---vjen nje kelysh i komunizmit edhe kerkon te na bej ardhacak te mesjetes.Por mbishkrimet shqipe te perhapura kudo ne mesdhe rrojne akoma edhe kane per te folur nje dite--ateher do dali ne shesh surrati tradhetare i kadares e shume kelyshve te tjere antishqiptare--ashtu sikurse i quan edhe Moikom Zeqo tek libri i Pilikes.

alfeko sukaraku wrote:E falenderoj shume henen qe na solli kete dokument ketu.

Flm alfeko, do te sjell edhe disa shkrime te tjera ketu mbi kete polemike, qe te shikojme mbi ndryshimet apo bashkesine e kuptimit qe kane keta dy shkrimtar mbi temen e prejardhjes tone.

Nuk jam shume familjare me Qosen sa jam me Kadarene, por nje ndryshim eshte sepse Qosja me sa kam lexuar ka dedikuar subjekteve me tutje nga letersia si prsh Kadare. Nuk mund ti hedhim Kadarese punen e tij poshte fare per arsye te karakterit te tij personal, megjithese mund te themi qe nje pjese e karakterit te c'do njeriu shfaqet edhe ne ato krijime qe bejne ata.

Le ta lexojme keto shkrime dhe te tjera dhe te vijojme me tutje!

Hëna wrote:

alfeko sukaraku wrote:E falenderoj shume henen qe na solli kete dokument ketu.

Flm alfeko, do te sjell edhe disa shkrime te tjera ketu mbi kete polemike, qe te shikojme mbi ndryshimet apo bashkesine e kuptimit qe kane keta dy shkrimtar mbi temen e prejardhjes tone.

Nuk jam shume familjare me Qosen sa jam me Kadarene, por nje ndryshim eshte sepse Qosja me sa kam lexuar ka dedikuar subjekteve me tutje nga letersia si prsh Kadare. Nuk mund ti hedhim Kadarese punen e tij poshte fare per arsye te karakterit te tij personal, megjithese mund te themi qe nje pjese e karakterit te c'do njeriu shfaqet edhe ne ato krijime qe bejne ata.

Le ta lexojme keto shkrime dhe te tjera dhe te vijojme me tutje!

Hene o hene.

me duket se Kenedi ka thene dicka te bukur

Askush nuk pyet se cili je,por c far bere per kombin tende

ABC te me falesh per ironin qe do perdor ne vazhdim per fushen e zemres tende--kap thelbin edhe jo fjalet.

Aftesit perrallisese nepermijet vargjeve munde ti kete gjithkush --aq me shume kur je patriot i Enver Hoxhes edhe shkruan per proletarjatin e shume dashuruar ne vitet 70 nga kllasa puntore evropiane.Shume mire -ishte i zoti edhe ja arriti te ngrinte zerin e tije per vendasit edhe komunizmin evropian ne nje kohe qe hugo caves apo sub comandante markos=enver hoxha ishte super star antiamerikan per boten edhe fale antiamerikanllekut enverist u degjua edhe u perhap shkrimtari i diktatures se proletariatit=shoku malo kandari.
Nuk na intereson kjo ne kete teme --po e drejte.Por qe te kerkoj te jete figura e njohur e kombit ai duhet ti jape kombit edhe duhet te njohe me se miri historin e kombit.Ne nje kohe qe ai dele hapur kundra Naim Frashrit (Pellazget-Shqiptaret)personalisht per mua eshte nje plehe haleje qe mbane ere te rendomt antishqiptare ...ashtu sikurse e quajti edhe i dhjeri ne fjale rinin shqiptare kur iku ne ambasada=jashtqitja e kombit.Vjen ora e bukur edhe injorohet vepra e tije fale futjes se hundes se tije te ndyre atije ku nuk i takon--ne politike edhe ne histori-
Qosja e ka bere legen edhe nuk keni pare asgje akoma se sa legen ka per tu bere kur te hapen thesaret e prejardhjes sone pellazge -qe haleja ne fjale i mohon duke mbeshtetur politiken grekoserbe per kombin tone===popull ardhacak i mesjetes.ky eshte kandari si figure e shqiptaris.

ABC wrote:

alfeko sukaraku wrote:ABC

me pelqeu shume pjesa e dyte e postimit tuaj te mesiperm.E falenderoj shume henen qe na solli kete dokument ketu.

Alfeko, te flasesh per te dy keta akademike duhet te shohesh rrjedhen historike se ku u formuan, se ku studiuan etj. Kadare ka merita si shkrimtar por per studimet e tij nuk jam shume e bindur nese ka merita briliante apo nese ka merita te cala. Jam duke hulumtuar. Qosja, anasjelltas, ka meritat dhe vlerat e veta. Nuk hidhen akademiket qe kane shpenzuar nje jete te tere ne rruge vetem e vetem sepse ne nje pike ata bien ne kundershtim. Kete duhet ta studiosh thelle qe te nxjerresh rezultatet me te mira te mundshme.

ABC me fal qe po nderhyj, po do doja te jepja mendimin tim ne lidhje me kete qe ke shqkruajtur ti;a mos valle ketyre e gjith puna shumvjecare rrezohet si gjethet e vhjeshtes nga pema,kure keta nuk bien dakort ne piken,qe eshte burimi i se keqes per kombin ton.cfare shembulli japin keta per shoqerin gjysem analfabete shqiptare, shembull, egoizmi, kokeforcie, dhe injorimi te historis se vertet, te me falni po keta, nxisin ndarjen, jo bashkimin kombetar.

Sulioti

ABC ja ka mbathur--sic duket duhet te jete shume e dashuruar edhe e ka filluar festen qe sote.

Ne postimin e saj aty ku citon ajo flete per dy figura--flet per bashkim.

une jame ai qe theme se nuk ka paqe me tradhetaret deri sa ata te vijne ne rruge te drejt.Qosja eshte patrioti edhe kandari eshte tradhetari.

alfeko sukaraku wrote:Sulioti

ABC ja ka mbathur--sic duket duhet te jete shume e dashuruar edhe e ka filluar festen qe sote.

Ne postimin e saj aty ku citon ajo flete per dy figura--flet per bashkim.

une jame ai qe theme se nuk ka paqe me tradhetaret deri sa ata te vijne ne rruge te drejt.Qosja eshte patrioti edhe kandari eshte tradhetari.

Alfeko si njoh mire as Qosen,as Kadaren, keshtu qe po rri neutral, per shkrimin qe postova me lart, mora si orienttim, materialet qe jan postur ne tem, mua sme intereson shume se cfare kan bere ne jet kete te dy,por mund ti gjykoj me menyren se sillen me egon e tyre, per te tilla gjerash eshte mire per hir te kombit, duhet te bien dakort ndermjet tyre ,para se te shkruajne brrockulla percarese, boll jemi te percar sot.Akademiket e shkrimtaret e medhenj duhet te japin shembuj pozitiv per shoqerin ton, kure zihen keta te dy, qe ne i quajm si (KOKA) te medhaja, cfare mund te presim nga ata qe kan kater klas shkoll ose me keq akoma nga ata qe skan fare.

sulioti wrote:

alfeko sukaraku wrote:Sulioti

ABC ja ka mbathur--sic duket duhet te jete shume e dashuruar edhe e ka filluar festen qe sote.

Ne postimin e saj aty ku citon ajo flete per dy figura--flet per bashkim.

une jame ai qe theme se nuk ka paqe me tradhetaret deri sa ata te vijne ne rruge te drejt.Qosja eshte patrioti edhe kandari eshte tradhetari.

Alfeko si njoh mire as Qosen,as Kadaren, keshtu qe po rri neutral, per shkrimin qe postova me lart, mora si orienttim, materialet qe jan postur ne tem, mua sme intereson shume se cfare kan bere ne jet kete te dy,por mund ti gjykoj me menyren se sillen me egon e tyre, per te tilla gjerash eshte mire per hir te kombit, duhet te bien dakort ndermjet tyre ,para se te shkruajne brrockulla percarese, boll jemi te percar sot.Akademiket e shkrimtaret e medhenj duhet te japin shembuj pozitiv per shoqerin ton, kure zihen keta te dy, qe ne i quajm si (KOKA) te medhaja, cfare mund te presim nga ata qe kan kater klas shkoll ose me keq akoma nga ata qe skan fare.

Grindja e tyre Sulioti filloi per dicka thelbesore. Une po ti parashtroj me pak fjale tezat e tyre:

Ismail Kadare: Identiteti shqiptar eshte EUROPIAN, ne kemi qene historikisht shpirterisht te orientuar nga Evropa dhe jo vetem gjeografikisht pjese e saj. Perkatesia jone fetare myslymane jo vetem ka qene ne njefare mase e imponuar por dhe u shfrytezua prej princave shqiptare dhe intelktualeve te vecante ne menyre politike per karriere individuale. Levizjet "duam baben" kane qene lokale, te izoluara dhe nuk perfaqsojne orientimin perendimore te gjithe mases shqiptare .

Rexhep Qosja : Kombi shqiptar tradicionalisht eshte teresisht i orientuar drejt Lindjes dhe myslymanizmit. Pozicioni gjeografik i territoreve te tyre ne zemer te Evropes, perben nje aksident historik dhe duhet rregulluar me te njejtat menyra qe ka perdorur deri tani Evropa e Krishtere & fqinjet ballkanike te KRISHTERE ORTODOKSE, pra me tjetersimin e territoreve te tyre, per te krijuar nje Europe teresisht te krishtere, te pastruar nga mbeturinat myslimane ne zemer te saj.


Tani njera nga keto teza perputhet plotesisht me tezat serbo-greke per origjinen JO TE LARGET aziatike te shqiptareve. Une do ju le juve te gjykoni se cila prej tyre eshte e tille, por fshati qe duket sdo kallauz.

kur thoni "origjinen jo te larget aziatike" nenkuptoni myslimanizmin?

sipas te gjitha dokumenteve ne jemi pasardhesit e vetem te pellazgeve edhe pellazget pranohen si te ardhur nga azia--keshtu thote teoria botrore.Por une mendoj se faltorja e Dodones ne tomorre eshte shume e vjeter edhe tregon autoktonin tone ne keto troje,ndersa mbishkrimet shqipe te gjendura ne turqin e sotem edhe ne iran----shumeri--te botuara nag Thomopulo 1912 tregojn se dikur bot fliste te njejten gjuhe.

Hëna wrote:-Sprova e Ismail Kadaresë, Identiteti evropian i shqiptarëve, është e mbështetur në premisa të gabuara
-Ismail Kadare pandeh se i ka ardhur çasti i dëshiruar që të dëgjohet për disa oktava më lartë zëri i tij, më parë i pëshpëritur, kundër identitetit mysliman
-Është shumë e nevojshme që këto ide dhe këto përfytyrime të Ismail Kadaresë të hidhen poshtë me kohë dhe pa hamendjesime
-Kritikën e pikëpamjeve të mia mbi ndikimin e mundshëm çintegrues të vetëdijes së tejshquar fetare në shoqërinë e sotme shqiptare, prandaj edhe në identitetin kombëtar, Ismail Kadare e fillon ashtu siç filloheshin shkrimet politike dhe ideologjike në kohën e komunizmit

Shkruan: Rexhep Qosja


Premisa të gabuara


Për këtë arsye është shumë e nevojshme që këto ide dhe këto përfytyrime të Ismail Kadaresë të hidhen poshtë me kohë dhe pa hamendjesime.
Do ta bëj këtë vendosmërisht, edhe pse me shumë keqardhje për shumë arsye në këtë përgjigje detyrimisht të gjatë.
Nuk e bëj këtë pse e kam emrin mysliman Rexhep. Jo.
Nuk e bëj këtë pse shkoj në xhami a pse fali pesë vaktet e ditës! Jo. As nuk shkoj në xhami për t’u lutur as nuk falem në asnjë vakt të ditës. Jo.
E bëj këtë për hir të perëndive të mi: të Vërtetës dhe të Drejtës.
E bëj këtë për të njëjtën arsye për të cilën kam shkruar mijëra faqe gjatë shumë viteve të kaluara: për të mbrojtur bashkëkombësit, bashkëqytetarët, prej padrejtësive të pushtetit, prej dhunës së shtetit serb dje, dhe prej diskriminimit pavarësisht kush e bën këtë diskriminim sot.
E bëj këtë për të njëjtën arsye për të cilën në vitin 1994 kam mbrojtur krishterimin shqiptar prej disa shpjegimesh të disa bashkëqytetarëve tepër të përkushtuar si myslimanë, për ç'gjë dhe kam shkruar në librin Tronditja e shekullit.
E bëj këtë për të qenë ku duhet të jetë gjithmonë intelektuali i vërtetë: në anën e lirisë, të të voglit, të të pambrojturit, të të diskriminuarit.
E bëj këtë për të qenë shpirtërisht i lirë pavarësisht prej çmimit që paguaj për këtë liri. E unë jam i lirë sepse kam zgjedhur të Vërtetën dhe të Drejtën.





(VIJON)

as nuk shkoj ne xhami edhe as falem---kame ndihmuar ne botimet e ungjillve edhe librave katolike etje etje

Pa me thuaj pak Zeus i dashur ku e shikoni ju myslimanizmin e Rexhep Qoses???

Hëna wrote:Cka shkruan shkrimtari Ismail Kadare ne shkrimin e tij:"Identiteti evropian i shqiptareve"..?


***

IDENTITETI EVROPIAN I SHQIPTAREVE

Ismail Kadare

. Sipas Qosjes shqiptarët s’kanë pse të shtiren si evropianë, ngaqë ata “i takojnë qytetërimit islamik hiç më pak se qytetërimit të krishterë”.
I turbullt, i cekët dhe i pasaktë, akademiku bie në kundërshtim me veten dhe shkrimet e tij të mëparshme ku ai me të drejtë, ka qenë ithtar i vendosur i tezës se atdheu është një, e fetë janë tri, pra, nuk janë fetë ato që kushtëzojnë identitetin por tjetër gjë.



3

Përpara se t’i kthehemi tezave për identitetin e përgjysmuar shqiptar, le të hamendësojmë një çast se ndoshta mbrojtësit e tyre kanë të drejtë. Me fjalë të tjera të shtrojmë pyetjen se mos vallë gjithë këto vite, madje disa shekuj me radhë nuk e paskëshim ditur ç’kemi qenë? Ose e kemi ditur gabim? Mos na kanë gënjyer poetët, nga De Rada te Naim Frashëri, që të kujtojmë se jemi ata që s’jemi? Dhe prapë mund të vazhdonim. Mos vallë më 1990, kemi lëshuar britmën e gabuar “E duam Shqipërinë si Evropa?” Mos vallë ajo duhej të ishte: “E duam si Evropa, por e duam edhe si Azia”, ose “Hiç më pak se Azia?” Shkurt mos jemi ata që s’jemi?




-Vijon

\

kush flete per bashkimin e kombit -fete jane tre kombi nje-edhe kush flete per percarje duke mare anen e nje feje.A duhet qe nje dijetare i sotem te mare anen e nje feje -ne nje kohe qe kombi yne eshte coptuar nga fete 200 vjetet e fundit.

vetem nje injorant i paguar si kadare munde te shkruaj kaq ndyre per vertetesin e kombit tone.

ndersa qosja thote:

Ne i perkasim myslimanizmit aq sa i perkasim krishterimit,pasi te dyja erdhen me majen e shpates edhe akoma qendroj te huaj ne shqiperi.

fete jane tre edhe kombi eshte nje.thote Qosja

te quash genjeshtare Naim Frashrin edhe de Raden per mua do te thote te fluturosh me presh ne bythe.U be ismail bytha te mohoj Naimin!!!!.Te pakten ju Zeus e njihni shume mire se vjersha Pellazget-Shqiptaret e Naim Frashrit eshte nje realitet i pakundershtueshem edhe i palejueshem te kundershtohet nga njohurit tuaja.Ashtu sikurse e dini mire se familja frashri mbeshtet teorin tone pellazge-si edhe dodonen nentomorre.

Dias dhe Alfeko duke marre si pike orientimi faktet qe ju te nderuar keni postuar dhe ju falenderoj, me duhet te pergjigjem ne kete menyre;te dy keta zoterinj(KADARE+QOSJA)skan bera asgje tejeter vecse inatin e tyre personal e kan shfryr ne kurriz te kombit, ne permbajtjen e shkrimeve te tyre.Ather me duhet te shtoj se nuk jam fare dakort me ate cka Qosja thote se ne kemi orientim lindor dhe se paskemi ardhur aksidentalisht, ku aksident ne kete mes eshte futja e fes myslimane me dhun ne Shqiperi.Duke marre parasysh tezen qe shtron Dias per Qosen, mund te them me plot gojen se ky njeri ka shume gjasa te jet nje vegel e paguar mire, nga serbt pse jo dhe nga vete arabt.

Kurse per Kadaren jam dakort kur thot se identiteti jon eshte evropian, po nuk jam dakor kur thote se kemi qen gjithmon te orientuar nga evropa. Ne kemi qen zoter ne shtepin ton e nuk jemi orientuar asnnji vendi flas ne pergjithesi,se po te marrim, pjes pjes kronologjin e historis, ne te shumten e kohes kemi qen te pushtuar, dhe nje popull i pushtuar nuk ka se si te orinetohet, kure i mohoet e drejta, per liri.Duke marre parasysh se ishim ne Pellazget qe hodhem drit ne kete territor qe sote quhet Evrop,pergjigja e mirfillte e Kadares duhet te kishte qen;Evropa eshte pjelle e jonne jo ne pjell e saj.Ne periudhen e tanishme ne po i orientohemi evropes, per te plotesur ate boshllek qe la turqia,se po mos te kishte qen kjo turqia, me siguri do ishin evropianet te orientuar te ne si ka qen perher ne kohet para turke.

Me gjith mend po me vin keq se me cfare shkrimtaresh po u lavderohemi te huajve, kure vete keta ne nje far menyre i bejn punet corb, per fitimiet e tyre personale, e jo per hir se vertetes dhe te interesave tona kombetare.

suliot

Qosja eshte me i qarte edhe tolorues kur thote se fete erdhen me maje te shpates.ndersa kandari na do te krishtere sepse keshtu do evropa.Te thuash se je i krishtere sipas kandarit -do te thote se je evropian. hahahahahah.si krishterimi edhe myslimanizme nuk jane fe evropiane i nderuar.

ndersa ne se ju pranoni se Kandari ka te drejt te tallet me figuren e Naim Frashrit edhe de Rades edhe ti quaj genjeshtar---no coment.

'The Siege' is a compelling account of a 15th century attack by the Ottomans in Albania.
By Tim Rutten
February 18, 2009
Ismail Kadare is, in many ways, among the most problematic of major writers in contemporary Western letters.

But that shouldn't prevent readers from savoring "The Siege" for what it is, a significant work by an important, fascinating author. Though he works completely within the context of the West's mainstream 20th century literature, Kadare's perspective is that of a writer preoccupied with the themes and history of his native land, Albania.

"The Siege" recounts the story of a 15th century Catholic citadel in the Albanian highlands assaulted by Ottoman Turkish armies that soon will overrun the entire country. In this case, however, the defenders prevail and the Turks are, after a long and bitter siege, thrown back with tragic consequences for the unsuccessful warriors and their hangers-on. Still, Kadare chooses to tell the battle's story from the Ottoman perspective, and the richness of this novel comes from details -- such as personality, tactics, even the harem -- that evoke the Ottoman invaders.

"The Siege" is a compelling, exotic account that also alters the reader's angle of vision. (It's the first of three stunningly rewarding novels in which Kadare explores Albanian and Balkan history from the perspective of the Turks and those with whom they collaborated.) Though "The Siege" is set at the high point of Albanian resistance to Ottoman ambitions, a majority of the country's people soon would come to accept not only Turkish rule but also Islam and, particularly, the Sufic order that prevailed among the sultan's elite Janissary troops. An estimated 30 Albanian Muslims would go on to serve the Ottoman sultans as grand viziers.

"The Siege" -- titled "Keshtjella" ("Castle") when it was first published in Albanian 39 years ago -- is central to a career that spans at least 50 books of fiction and poetry and that has made Kadare the leading author in his tiny, rather opaque country. The writer, now 73, and his family moved to Paris in 1990 shortly after communism's collapse in his native land. Since then, the ongoing publication of a dual-language French/Albanian edition of his complete works has made him a European literary celebrity whose name pops up each year on the shortlist of potential Nobel laureates. In 2005, he won the Man Booker International Prize -- not to be confused with the "real" Man Booker, which probably is the most potent sales tool in contemporary English-language fiction. (The international version is awarded biennially rather than annually and is open to American and translated novels. The regular Booker competition involves only writers from Britain, Ireland and former Commonwealth countries.)

Under communism

Four years ago, when Kadare won the international Booker, some troubling questions were raised about the precise nature of his relationship to the old Albanian regime. Had he been, as his Western partisans now characterize him, an inordinately artful literary dissident or a time-serving collaborator? It's a vexing question that has been asked about many notable 20th century artists whose native lands fell under the totalitarian shadow, particularly those communist regimes that, drawing on the Soviet model, tended to hold their artists, writers, poets and musicians close. In Kadare's case, the answer seems to be that he was, at various times, both dissident and collaborator. He's hardly alone in that duality; the example of the great Russian composer Dmitri Shostakovich springs most quickly to mind, though there are countless others.

Still, questions linger about Kadare because, even by Red standards, Albania under its longtime strongman Enver Hoxha was hardly a normal regime. In fact, it was the most completely oppressive of all the European Iron Curtain states, including the Soviet Union itself. Hoxha even broke with his onetime Russian patrons after Nikita Khrushchev's secret denunciation of Stalin and Stalinism and aligned Albania with China. When Beijing discarded Maoism, he cut off his Eastern ties and sank into a Balkan version of North Korea's hermit kingdom existence.

What precisely was Kadare's relationship with Hoxha, the murderous tyrant? Uneven, though it appears to have had more ups than downs. The author is a lifelong Marxist and was educated not only in Tirana but also at Moscow's Gorky Institute, at that time the Vatican of orthodox socialist realism. Early in his career, he published verses that groveled at the feet of Hoxha and his glorious revolutionary regime while other writers were subjected to savage persecution. (Actually, there were no mild persecutions under Hoxha.) Kadare served in Albania's puppet People's Assembly and was an influential member of the writers union senior hierarchy, a major plum in communist regimes. Most important, he was allowed to travel and publish abroad, a privilege almost unimaginable in the isolated, xenophobic Hoxha clique.

Dissident daggers?

As critic and literary journalist Adam Kirsch wrote at the time of the Booker award, "the tacit suggestion that Kadare was a dissident, like Vaclav Havel or Alexander Solzhenitsyn, is very misleading. Kadare could never have survived and published under the Hoxha regime without some degree of cooperation, the complete details of which are not yet entirely clear. Kadare himself only claims that his writing was ipso facto an act of defiance. 'Every time I wrote a book,' he has said, 'I had the impression that I was thrusting a dagger into the dictatorship.' "

Well, most of the time, since at least one novel, "The Great Winter" (1977), was written in frank tribute to Hoxha after Kadare had endured a three-year publishing ban for writing a satiric poem. On the other hand, his 1981 masterpiece, "The Palace of Dreams" -- frankly based on Kafka's "The Castle" -- is a full-throated allegorical assault on totalitarianism. It provoked a denunciation by the head of the League of Albanian Writers, who accused the author of avoiding the social and political for the allegorical and historical -- major sins in one of the few remaining Wonderlands where socialist realism still held sway. By 1985, Hoxha was dead. In the years since, Kadare's work has continued in a similar vein, though he also defends his Marxism and early support of Hoxha as a response to Albania's profound underdevelopment.

In translation

Another of the unusual issues "The Siege" raises has to do with David Bellos' elegantly fluid English translation. It was not made from the Albanian, which Bellos does not speak, but from the French editions of Kadare's books ("The Siege" was translated into French by Jusuf Vrioni). Moreover, those versions have themselves been extensively reworked. The author has removed passages inserted as a matter of political exigency and reinserted situations and dialogue removed by the Communist Party censors. Kadare also has exerted the writer's prerogative to tighten and revise still other passages. It would be imprecise, therefore, to call this translation a version of the novel the author intended in 1970. It is that, plus the second thoughts that have occurred in the years since.

As Bellos writes in an afterword to this fine English-language edition: "In a magical way that perhaps only great writers can achieve, Kadare's Turks are at one and the same time the epitome of what we are not, and a faithful representation of what we have become. 'The Siege' is therefore not a simple transposition or blending of medieval and modern history, but a complex symbol of a divided and suffering nation besieged by itself. The miracle is that this exotic tale, translated twice over from an obscure Balkan tongue and dealing with a far-off and largely forgotten past, echoes on every page with the clashes and issues that burden us today."

It is precisely that relevance, despite every ambiguity, exoticism or internal contradiction, that marks great literature, which "The Siege" undoubtedly is.

timothy.rutten@latimes.com
http://www.latimes.com/features/books/la-et-rutten18-2009feb18,0,722117.story